چطور بفهمیم منسوجات و پارچه خریداری شده برای بسته بندی پک استریل مناسب است
### راهنمای بررسی مناسب بودن منسوجات و پارچه برای بسته‌بندی استریل در CSSD
برای اطمینان از مناسب بودن پارچه‌های خریداری شده جهت بسته‌بندی استریل (مثل شان‌های هم جراحی یا پک‌های استریل)، ۴ معیار کلیدی باید بررسی شود:
—
#### 🔴 ۱. تطابق با استانداردهای پزشکی (ISO/AAMI)
✅ پارچه باید دارای گواهی استاندارد زیر باشد:
– ISO 11140 (اندیکاتورهای استریلیزاسیون)
– AAMI ST79 (منسوجات مورد استفاده در اتوکلاو)
– EN 13795 (پارچه‌های جراحی)
✅ بررسی برچسب محصول:
– عبارت “Medical-Grade” یا “Sterilization Wrap” روی بسته‌بندی درج شده باشد.
—
#### 🟢 ۲. تست عملکردی در اتوکلاو
✅ تست نفوذ بخار (Bowie-Dick Test):
– یک لایه از پارچه را در اتوکلاو قرار دهید و با اندیکاتور کلاس ۵ بررسی کنید.
– تغییر رنگ یکنواخت = نفوذ بخار مناسب.
✅ تست مقاومت پارگی (طبق ISO 9073-4):
– پارچه نباید پس از ۲۰ بار شستشو پاره شود.
—
#### 🟣 ۴. تست‌های عملی قبل از استفاده
✅ بسته‌بندی آزمایشی:
– یک ابزار فلزی را با پارچه بسته‌بندی کرده و اتوکلاو کنید.
– پس از استریل، بررسی کنید که:
– پارچه پاره نشده باشد.
– رطوبت باقیمانده نداشته باشد.
✅ تست بیولوژیک:
– از اسپور بیولوژیک (Geobacillus stearothermophilus) در پک استفاده کنید.
– کشت منفی پس از ۴۸ ساعت = پارچه مناسب است.
—
⚠️ هشدارهای مهم
❌ استفاده از پارچه‌های معمولی (غیرپزشکی) حتی با گرماژ مناسب ممنوع است (خطا در استریلیزاسیون).
❌ پارچه‌های رنگ‌شده با رنگ‌های شیمیایی ممکن است با بخار واکنش دهند.
### **نحوه استریلیزاسیون گاز و منسوجات (پارچه‌های جراحی، شان، گاز استریل) با اتوکلاو**
#### **🔴 شرایط استریلیزاسیون منسوجات در اتوکلاو**
برای استریل کردن گاز و پارچه‌های پزشکی با اتوکلاو، **رعایت دقیق پروتکل‌های زیر الزامی است** تا از **نفوذ بخار، خشک شدن کامل و حفظ استریلیتی** اطمینان حاصل شود:
—
### **🟢 مراحل استریلیزاسیون منسوجات در اتوکلاو**
#### **۱. آماده‌سازی قبل از بسته‌بندی**
✅ **شستشو و ضدعفونی اولیه**:
– منسوجات را با **آب داغ (≥۷۵°C)** و **شوینده آنزیماتیک** بشویید تا بقایای خون و آلودگی‌ها کاملاً پاک شود.
✅ **خشک کردن کامل**:
– پارچه‌ها باید **کاملاً خشک** باشند (رطوبت باقیمانده مانع نفوذ بخار می‌شود).
#### **۲. بسته‌بندی (Packaging)**
✅ **استفاده از کاغذ یا پاکت‌های مخصوص اتوکلاو**:
– پاکت‌ها باید **حداقل ۲۵% بزرگ‌تر** از حجم منسوجات باشند تا بخار به تمام نقاط نفوذ کند.
✅ **چیدمان صحیح**:
– پارچه‌ها را **شل** بسته‌بندی کنید (فشرده کردن مانع نفوذ بخار می‌شود).
– در صورت استفاده از **شان‌های سنگین**، حداکثر ۳ لایه در هر پاکت قرار دهید.
#### **۳. تنظیمات اتوکلاو**
✅ **سیکل پیشنهادی برای منسوجات**:
– **دمای ۱۳۴°C به مدت ۵ دقیقه** (در فشار ۲ بار).
– **زمان خشک‌کردن (Drying Time): حداقل ۲۰ دقیقه** (برای جلوگیری از رطوبت باقیمانده).
#### **۴. ذخیره‌سازی پس از استریل**
✅ **شرایط انبارش**:
– در محیط **خشک و خنک** (دمای ≤۲۵°C، رطوبت ≤۶۰%).
– **عدم استفاده از پاکت‌های آسیب‌دیده**.
—
### **⚠️ هشدارهای مهم**
❌ **هرگز پارچه‌های مرطوب را اتوکلاو نکنید** (باعث استریل ناقص می‌شود).
❌ **از بسته‌بندی فشرده خودداری کنید** (بخار به داخل منسوجات نفوذ نمی‌کند).
❌ **شان‌های پنبه‌ای ضخیم ممکن است نیاز به زمان خشک‌کردن بیشتری داشته باشند** (تا ۳۰ دقیقه).
—
### **🔵 تست کیفیت استریلیزاسیون**
✅ **اندیکاتورهای شیمیایی (Class 4 و 6 )**:
– تغییر رنگ نشان‌دهنده قرار گرفتن در معرض بخار است.
✅ **تست بیولوژیک (Biological Indicator)**:
– استفاده از اسپور *Geobacillus stearothermophilus* (منفی شدن کشت پس از ۴۸ ساعت).
—
**📌 منابع معتبر**
– **دستورالعمل AAMI ST79 برای استریلیزاسیون منسوجات**.
– **راهنمای CDC برای استریل پارچه‌های جراحی (۲۰۲۳)**.
### علت ممنوعیت استریلیزاسیون گاز، شان و اقلام پارچه‌ای با اتوکلاو (استیل استریل)
#### 🔴 دلایل اصلی عدم استفاده از اتوکلاو برای این اقلام
1. خطر آتش‌سوزی (برای گاز و شان)
– گازهای استریل (مثل گاز وازلینه) و شان (پارچه‌های پنبه‌ای ضخیم) قابل اشتعال هستند و در معرض دمای بالای اتوکلاو (۱۲۱-۱۳۴°C) ممکن است آتش بگیرند.
2. تخریب ساختار پارچه
– حرارت و رطوبت بالا باعث کاهش استحکام پارچه و تغییر شکل الیاف می‌شود.
3. جذب رطوبت و رشد میکروب پس از استریل
– پارچه و گاز پس از اتوکلاو مرطوب می‌مانند و محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها می‌شوند.
4. مشکلات بسته‌بندی
– بسته‌بندی پارچه در پاکت‌های کاغذی/پلاستیکی اتوکلاو، اغلب غیرقابل نفوذ به بخار است و استریلیزاسیون ناقص انجام می‌شود.
—
### ⚠️ هشدارهای مهم
❌ هرگز گازهای چرب (وازلینه) را اتوکلاو نکنید (احتمال انفجار!).
❌ شان‌های معمولی را در اتوکلاو قرار ندهید (باعث سوراخ شدن و بی‌استفاده شدن می‌شود).
—
### 🔵 منابع معتبر
– راهنمای AAMI ST79 برای استریلیزاسیون
– دستورالعمل CDC برای ضدعفونی текстиля
–
