عفونت محل جراحی

عفونت محل جراحی

 SURJICAL SITE INFECTION(SSI)

پیشگیری از عفونت محل جراحی:

حدود 95 درصد عفونت های بیمارستانی را عفونت محل جراحی تشکیل می دهد. امروزه با وجود پیشرفت در اقدامات پیشگیرانه، نصب سیستم های تهویه در اتاق های عمل، روشهای استریلیزاسیون و تکنیک های جراحی و داروهای پروفیلاکسی، عفونت محل جراحی عمل همچنان باعث اقامت طولانی تر بیماران در بیمارستان ،عوارض و مرگ و میر در بیماران می گردد. کشف موارد عفونت محل جراحی و گزارش آنها به تیم جراحی، قسمت مهمی از استراتژی های بیماریابی صحیح است. عوامل مستعد کننده بیمار به عفونت محل عمل شامل این موارد است: ابتلاء به دیابت، سیگار کشیدن، مصرف استروییدها، سوء تغذیه، اقامت طولانی در بیمارستان قبل از عمل، کلونیزاسیون باکتری در مخاط بیمار یا تیم بهداشتی قبل از عمل و تزریق خون و فرآورده های خونی در حین عمل. اقدامات لازم جهت پیشگیری از عفونت زخمهای جراحی شامل موارد ذیل است:

اندیکاتور شیمیایی اتوکلاو – تست اتوکلاو کلاس 6

الف – قبل از عمل:

• حتی الامکان مدت اقامت بیمار در بیمارستان جهت جلوگیری از عفونت محل جراحی قبل از عمل را کاهش دهید.
• قند خون بیماران دیابتی قبل از عمل باید کنترل شده و در حد قابل قبول باشد.
• بیماران سیگاری را تشویق به ترک سیگار کنید. در غیر این صورت حداقل 95 روز قبل از عمل الکتیو نباید سیگار بکشند.
• در صورتی که عمل جراحی اورژانس نیست، عفونت بیمار باید قبل از عمل درمان شود.
• حمام بیمار با یک محلول آنتی سپتیک قبل از عمل در کمترین فاصله زمانی ممکن انجام شود (حداکثر شب قبل از عمل).
• فقط موهایی را شیو نمایید که در فرآیند جراحی مداخله دارند. برای شیو مو از تیغ استفاده نکنید زیرا باعث ایجاد برشهای میکروسکوپیک روی ناحیه عمل می شود. شیو موهای ناحیه عمل در صورت لزوم بلافاصله قبل از عمل و با شیور الکتریکی انجام شود.  عفونت محل جراحی
• پرپ پوست باید با محلول مناسب و تکنیک مناسب انجام شود. پرپ می تواند با استفاده از الکل 0.5 درجه، کلرهگزیدین و یا بتادین انجام شود. الکل فعالیت خوبی در برابر باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها دارد اما اسپورها را نابود نمی کند. قابل اشتعال بودن الکل یکی از معایب آن است. کلرهگزیدین نسبت به بتادین اثرات قوی تر بر علیه میکروارگانیسم ها دارد و در حضور خون و پروتیین های سرم هم غیرفعال نمی شود. قبل از ضدعفونی کردن اگر پوست بیمار آلودگی واضح دارد باید با آب و صابون شسته شود. ضدعفونی کردن با الکل و بتادین باید از محل انسزیون به صورت دایره ای به طرف خارج انجام شود. برای کلرهگزیدین حرکت سوآپ باید رفت و برگشتی باشد. مصرف کلرهگزیدین در اطفال و زنان باردار توصیه نمی شود.
• کلیه پرسنلی که تماس مستقیم با فیلد عمل یا ابزارهای استریل دارند موظف به اسکراب دست ها تا آرنج به مدت زمان کافی ( 1 تا 2 دقیقه) و بلافاصله قبل از پوشیدن گان و دستکش استریل هستند. شستشوی زیر ناخنها با برس، خشک کردن دست با حوله استریل ضروری است. ناخنها باید کوتاه نگهداشته شود. استفاده از ناخن مصنوعی در کارکنان اتاق عمل ممنوع است. عفونت محل جراحی
• قبل از بعضی اعمال جراحی، کشت از بینی بیمار و اقدامات درمانی در صورت کلونیزاسیون استافیلوکوک اورئوس لازم است( اعمال قلبی، ارتوپدی ،نوروسرجری و ایمپلنت گذاری). در موردکارکنان دارای عفونت فعال یا کلونیزه اقدامات احتیاطی لازم صورت گیرد.
• آنتی بیوتیک پروفیلاکسی در صورت لزوم و طبق مراقبت های مدیریت شده و بموقع (حداکثر یکساعت قبل از انسزیون) تزریق شود.
• ابزار جراحی باید قبل از عمل به نحو صحیح و استاندارد استریل شده باشند.

جهت جلوگیری از عفونت محل جراحی – حین عمل:

• • سطح میکروبی در هوای اتاق عمل بستگی مستقیم به تعداد افرادی دارد که در اتاق تردد می کنند. رفت و آمد پرسنل در حین عمل باید به حداقل برسد.
  • اتاق عمل باید دارای فشار مثبت نسبت به راهروها و محیط اطراف باشد. تمام سیستم های تهویه هوا در اتاق عمل باید دارای دوعدد فیلتر باشند. تعویض هوا در اتاق عمل باید 42 مرتبه در ساعت باشد که 15 درصد از این مقدار باید هوای تازه باشد. جریان هوا باید از سقف وارد و از کف خارج شود. فیلتر هپا (High Efficiency Particulate Air ) ذرات با قطر بزرگتر از 9.5 میکرون را از جریان هوا فیلتر می کند. عفونت محل جراحی
  • درب اتاق عمل را در حین جراحی بسته نگهدارید، مگر برای عبور ابزار، پرسنل و بیمار.
  • نظافت محیط اتاق عمل طبق برنامه روتین به صورت روزانه و هر زمانی که آلودگی با خون و ترشحات بدن بیمار اتفاق بیفتد باید انجام شود. استفاده از جاروی خشک یا دستمال خشک در اتاق عمل ممنوع است. تی کشیدن روزانه کف اتاق عمل بعد از آخرین عمل لازم است.
  • کشت گیری از سطوح محیطی یا هوای اتاقهای عمل طبق تصمیم کمیته کنترل عفونت انجام شود.
  • تیم جراحی در حین عمل از لباس ویژه استفاده کرده و مو، پوست و مخاط خود را بپوشانند. از شروع عمل تا اتمام آن ماسک مناسب که روی دهان و بینی را بپوشاند استفاده کنند.
  • در طول یک عمل جراحی، هر زمان که لباس یا وسایل حفاظت فردی آلودگی قابل رویت داشته یا سوراخ شده بودند آنها را تعویض کنند.
  • در فاصله بین عملها کلیه وسایل حفاظت فردی را تعویض کنند.
  • استفاده از پرتو ماوراء بنفش برای پیشگیری از عفونت محل عمل لزومی ندارد.
  • برای کاهش تدریجی یا قطع استروییدهای سیستمیک قبل از عمل، برنامه حمایتی تغذیه ای خاص و استفاده از پماد موپیروسین برای مخاط بیمار و پرسنل قبل از عمل توصیه ای وجود ندارد.
  •  عفونت محل جراحی

بعد از عمل:

• • د مای بدن بیمار را در حد طبیعی نگهدارید.
  • در صورتی که برش جراحی در انتهای عمل بخیه شود، معمولا برای مدت 11 تا 1۳ ساعت با پانسمان استریل پو شانده می شود. بعد از 1۳ ساعت معمولا پانسمان توسط جراح برداشته و زخم رویت می شود. مراقبت بعدی از زخم طبق دستور جراح ادامه می یابد ( پوشاندن مجدد ، باز گذاشتن یا شستشوی زخم) .
  • استفاده از دستکش و ابزار استریل به هنگام تعویض پانسمان زخم جراحی بوسیله CDC توصیه شده است.
  • داشتن برنامه آموزشی مناسب برای زمان ترخیص بیمار (آموزش نحوه مراقبت از زخم، آموزش علایم هشدار و لزوم اطلاع به تیم بهداشتی در صورت بروز علایم عفونت زخم) بسیار ضروری است.
  • سطح قند خون را در حد طبیعی نگهدارید.
  • آنتی بیوتیک بیمار را طبق استانداردها و دستور پزشک، تزریق یا قطع کنید. جهت جلوگیری از عفونت محل جراحی

نحوه استفاده از محلولهای کلرهگزیدین جهت پرپ موضع جراحی:

پیشگیری از عفونت جراحی

• با توجه به این که محلولهای کلرهگزیدین دارای اثر ضد میکروبی و ماندگاری طولانی بر روی پوست می باشند، استفاده از این محلول به تنهایی جهت پرپ موضع جراحی توصیه می شود. لذا استفاده همزمان بتادین با این محلول جهت پرپ ضرورت ندارد.
• از محلولهای حاوی کلرهگزیدین جهت حمام بیماران قبل از عمل جراحی نیز می توان استفاده کرد.
• در بیمارانیکه زخم باز در ناحیه سر دارند استفاده از این محلول ممنوع است، زیرا در صورت تماس با مننژ باعث بروز واکنشهای شدید آلرژیک می شود.
• استفاده از این محلول به هر علت در خانمهای باردار، نوزادان و اطفال ممنوع است.
• از تماس این محلول با چشم وگوش نیز خودداری شود.
• نحوه استحمام با محلولهای حاوی کلرهگزیدین در بیماران بزرگسال، غیرباردار بدون زخم باز در ناحیه سر به این شرح است:

برای جلوگیری از عفونت محل جراحی به بیمار آموزش دهید که پس از شستشوی خود در حمام، مقدار 25 سی سی از محلول را از ناحیه گردن به پایین ریخته بدن خود را با آن بشوید و سپس آبکشی نماید. در مرحله بعد، با 25 سی سی محلول ناحیه سر خود را مالش داده و سپس آبکشی نماید. به بیمار آموزش دهید از تماس محلول با چشم و گوش جلوگیری نماید.

بیماریابی: عفونت محل جراحی

چون طول مدت اقامت بیمار بعد از عمل جراحی در بیمارستان کاهش پیدا کرده، بسیاری از موارد عفونت زخم جراحی در بیمارستان اتفاق نیفتاده و کشف نمی شوند. بیماریابی بعد از ترخیص بیمار در نظام مراقبت عفونت های بیمارستانی نقش مهمی دارد. از جمله اقدامات لازم در جهت بیماریابی عفونت محل جراحی:

 عفونت محل جراحی

• مشاهده مستقیم زخم توسط جراح هنگام مراجعه بیمار به درمانگاه یا مطب پزشک
• تشویق پزشکان به گزارش موارد عفونت محل عمل که به مطب یا درمانگاه ایشان مراجعه می کنند و یا ارجاع بیمار به تیم کنترل عفونت بیمارستان برای تکمیل فرم های مربوطه.

بررسی تمام موارد پذیرش دوباره برای بیماران جراحی شده تا یکماه بعد از عمل و برای بیماران دارای وسیله کاشتنی و پروتز تا یکسال بعد از عمل برای کشف موارد عفونت با استفاده از امکانات نرم افزار HIS بیمارستان.