پیشگیری از پنومونی ناشی از ونتیلاتور

پیشگیری از پنومونی ناشی از ونتیلاتور

Ventilator Associated Pneumonia

(VAP)

پیشگیری از پنومونی مربوط به استفاده از ونتیلاتور VAP

پنومونی دومین عفونت شایع ناشی از بستری شدن در بیمارستان است. اولین عامل خطر برای ابتلاء بیماران به این نوع پنومونی تنفس مکانیکی است. پنومونی مربوط به استفاده از ونتیلاتور VAP مدت زمان اقامت بیمار در بیمارستان و همچنین میزان مرگ و میر آنها را افزایش می دهد. برای پیشگیری از VAP توجه به نکات زیر ضروری است:

الف- مراقبت از دهان:

کلونیزاسیون میکروارگانیسم ها در حفره دهان و حلق و آسپیره ترشحات به داخل تراشه و ریه از علل VAP است. در بیماران تحت ونتیلاتور، توجه به بهداشت دهان شامل مسواک زدن دندانها، تمیز کردن حفره دهان با یک سواپ آغشته به یک محلول ضدعفونی کننده مخصوص دهانشویه و سپس ساکشن دهان ضروری است. پیشگیری از پنومونی ناشی از ونتیلاتور

نحوه مراقبت از دهان:

• دستها را بشویید، دستکش بپوشید.
• اگر بیمار هوشیار است، نحوه انجام مراقبت را برای وی توضیح دهید.
• اگر بیمار Airway دارد، آن را از دهان وی خارج کرده و تمیز کنید.
• لبها ، مخاط دهان و دندان ها را روزانه از نظر خونریزی، قرمزی، زخم، بوی بد و التهاب کنترل کنید.
• اگر ممنوعیت پزشکی وجود ندارد، با استفاده از مسواک نرم و کوچک، دندان ها، لثه و زبان بیمار را مسواک بزنید ( این کار را دو بار در روز تکرار کنید)
• برای شستشوی دهان از محلول دهانشویه فاقد الکل و سرنگ یا سواب و ساکشن استفاده کنید. هر 1 تا 1 ساعت دهان بیمار را مرطوب کنید.
• با دست دستکش پوشیده و با ژل نرم کننده، مخاط دهان بیمار را به آرامی ماساژ دهید.
• با دست دستکش پوشیده، به لبهای بیمار وازلین بمالید.
• پس از اتمام کار دستکش را خارج کرده دست خود را بشویید. پیشگیری از پنومونی ناشی از ونتیلاتور

وضعیت قرارگیری position بیمار:

قرارگیری بیماران تحت تهویه مکانیکی در وضعیت سوپاین، احتمال آسپیراسیون و رفلاکس را افزایش می دهد. در این شرایط احتمال کلونیزاسیون میکروبها در ریه و در نتیجه VAP بیشتر می شود. لذا توصیه می شود اگر منع پزشکی وجود ندارد، سر تخت بیمار را 95 تا 12 درجه بالا نگهدارید، مخصوصا در هنگام تغذیه ،دهانشویه و…

• رعایت بهداشت دست: شستشوی دست ها به نحو صحیح هنگام ساکشن و هرگونه دستکاری اتصالات تنفسی بیمار ریسک انتقال عفونت و VAPرا کاهش می دهد.

• 

   

• نظافت صحیح تجهیزات تنفسی: آلودگی تجهیزات مربوط به سیستم تنفسی ( نبولایزر، سوند ساکشن، آمبوبگ، تیغه لارنگوسکوپ و…) از علل ایجاد پنومونی مربوط به استفاده از ونتیلاتور است. در نبولایزر آلوده باکتری ها ( از جمله سودوموناس) رشد کرده و به صورت آیروسل در فضا پخش می شوند. پیشگیری از پنومونی ناشی از ونتیلاتور
  • ابزارها و تجهیزات تنفسی اغلب طبق طبقه بندی اسپالدینگ نیمه بحرانی محسوب می شوند. این ابزار باید استریل یا در صورت عدم امکان استریل کردن، باید ضد عفونی سطح بالا شوند.
  • از لوله تراشه یکبار مصرف استفاده کنید.
  • حتی الامکان در نبولایزر از آب استریل استفاده کنید – نه آب مقطر غیر استریل-
  • بین دو بیمار آمبوبگ و نبولایزر راکاملا شستشو داده و استریل یا حداقل ضدعفونی سطح بالا کنید.
  • ساکشن را با پوشیدن دستکش استریل انجام دهید. سوند ساکشن را بعد از هر بار استفاده دور بیندازید یا از مایعات استریل برای شستشوی سوند در فاصله دو بار فرو بردن آن در لوله تراشه استفاده کنید.

• • تیغه های لارنگوسکوپ

  • تیغه های لارنگوسکوپ در رده وسایل نیمه بحرانی-semi – critical- طبقه بندی شده و حداقل نیاز به ضدعفونی سطح بالا ( high level ) دارند. این تیغه ها را بعد از شستشو با مواد شوینده مانند مایع صابون و برس کشیدن، با محلولهای ضدعفونی کننده سطح بالا مثل گلوتارالدیید 1 درصد ضدعفونی و سپس با آب استریل یا الکل ۰5 درجه آبکشی کرده خشک کنید و سپس در ظرف مخصوص نگهداری کنید.
  • فلومترهای اکسیژن باید خالی نگهداری شده و در زمان استفاده در آنها آب مقطر ریخته شود. تاریخ ریختن آب مقطر نیز باید روی فلومتر ثبت شود.

در صورت استفاده، روزانه و در صورت عدم استفاده هفته ای یکبار شستشو و ضدعفونی شود. فلومتر اکسیژن باید فاقد جرم باشد.

حساسیت باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک ها در برابر گندزداها:

پنومونی مربوط به استفاده از ونتیلاتور

باکتریها می توانند نسبت به مواد گندزدا دچار کاهش حساسیت و مقاومت شوند ( همانند آنتی بیوتیکها). کاهش حساسیت نسبت به گندزداها به منزله شکست گندزدا نیست زیرا غلظت مورد استفاده این مواد بسیار بالاتر از غلظت کشندگی آنهاست.

بنابراین واژه ” مقاومت ” در این تغییرات صحیح نبوده و واژه ارجح “کاهش حساسیت” و یا ” افزایش تحمل” میباشد. اطلاعاتی در دسترس نیست که بیانگر آن باشد که حساسیت باکتریهای مقاوم به آنتی بیوتیک ها در برابر مواد میکروب کش در شرایط و غلظتهای فعلی کمتر باشد. چندین مطالعه نشان داده اند که گونه های شایع بیمارستانی مقاوم به آنتی بیوتیکها ( مانند انتروکوکها  پسودوموناس، کلبسیلا پنومونیه، اشرشیاکولی، استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس) به اندازه گونه های حساس به آنتی بیوتیکها در برابر گندزداها حساس هستند.

پیشگیری از پنومونی ناشی از ونتیلاتور

تشخیص طغیان عفونت های بیمارستانی:

تشخیص طغیان در بخش های بیمارستان جزء مهمی از وظایف کمیته کنترل عفونت است. طغیان معمولا زمانی اتفاق می افتد که میزان عفونت بیمارستانی در یک بخش یا بیمارستان به طور قابل ملاحظه ای بالاتر از میزان اندمیک آن باشد.

آمار جمع آوری شده برای نظام مراقبت، به تشخیص طغیان عفونت های بیمارستانی کمک می کند. وقتی میزان ماهانه یک نوع عفونت خاص از آمار همان ماه در سال گذشته بیشتر بوده، همچنین وقتی یک کلاستر ( خوشه) شامل عفونت با یک ارگانیسم مشترک اتفاق می افتد، احتمال طغیان وجود داشته و نیاز به بررسی بیشتر دارد. پیشگیری از پنومونی ناشی از ونتیلاتور

برای کنترل طغیان انجام اقدامات زیر لازم است:

پنومونی مربوط به استفاده از ونتیلاتور

• جدا کردن بیماران عفونی یا کلونیزه از بیماران غیر عفونی و غیر کلونیزه.
• تقسیم کار بین کارکنان به طوری که یک نفر از بیماران عفونی مراقبت کند.
• افزایش سطح شستشوی محیط (تعویض محلولهای ضدعفونی کننده سطوح از سطح پایین به سطح متوسط و از سطح متوسط به سطح بالا)
• کشت گیری از محیط برای مانیتور کردن فرآیند شستشوی سطوح
• کشت گیری از ترشحات بیماران برای تشخیص بیمارانی که به تازگی کلونیزه شده اند.
• اطمینان از رعایت دقیق دستورالعمل بهداشت دست.
• رعایت احتیاطات ایزوله تماسی
• آرشیو کردن تمام کشت های مربوط به طغیان برای تعیین نوع ملکولی طغیانهای آینده.
• هر چند ایزوله کردن بیمار فرآیندی وقت گیر است، بیمار در اتاق ایزوله احساس ناراحتی می کند و حجم زیادی زباله تولید می شود، اما ایزوله نکردن بیمار در موارد ضروری هم منجر به عوارضی از قبیل مرگ و میر، انتشار بیماری و تحمیل هزینه زیاد به سیستم درمانی می شود.

پیشگیری از پنومونی ناشی از ونتیلاتور